Mijn vader kreeg ooit een stukje papier met een paar namen erop. Handgeschreven, dat wel. Maar mijn vader had een typemachine. En die typte de namen van de toenmalig bekende familie. Slechts een aantal generaties, helaas. En dat was de aanleiding om te zoeken naar meer gegeven. En zo is het op gang gekomen: wie zijn mijn voorouders?
Een aangename verslavende bezigheid, die al meer dan 20 jaar duurt.
Zoeken naar je voorouders, dat maakt je nieuwsgierig. Wie waren zij, wat deden zij en hoe leefden zij. Maar ook hoe was de wereld waarin ze leefden. Om daarachter te komen was vroeger een hele toer. Soms werden in de familiebijbel namen geschreven: namen en van geboorte, overlijden en huwelijken. Maar lang niet altijd gebeurde dat. En bovendien was het voor een buitenstaander vaak moeilijk te ontcijferen wie dan wel Jacob Hendricx was, een zoon van Hendrik Jacobs? Die weer een zoon was van Jakob Hendriks?
Maar toen Napoleon de baas werd over Nederland, kwam er verandering. Hij bepaalde dat mensen fatsoenlijke namen moesten hebben. De wet die dat bepaalde was de Code Civil, het Burgerlijk Wetboek. Er stonden nog veel meer bepalingen in het wetboek. Dat waren bepalingen die onder invloed van de Franse Revolutie tot stand waren gekomen. In het Decreet Napoleon lezen we: De genen onzer onderdanen in de departementen van het voormalig Holland, der Monden van den Rhijn, der Monden van de Schelde en van het arrondissement Breda, welke tot dus verre genen vasten familienaam of voornamen hebben gehadt, zullen gehouden zijn, zodanigen, in den loop van het jaar der bekendmaking van ons tegenwoordig decreet, aan te nemen, en de opgave daarvan te doen aan den ambtenaar van den civielen staat der gemeente, alwaar zij woonachtig zijn. Kort gezegd, er moet een register komen waarin de namen van de onderdanen moesten worden geschreven.
Dat heeft ertoe geleid dat we in anno nu in de archieven gegevens kunnen vinden van onze voorouders. In de wet WOO (Wet open overheid) is vastgelegd dat de overheid informatie moet delen. De WOO is de opvolger van de WOB (Wet openbaarheid van bestuur).
Dat geeft de onderzoeker mogelijkheden om op komen. En natuurlijk is er een restrictie: niet alles mag openbaar worden: Er is een wet WBP (Wet bescherming persoonsgegevens) die regels geeft voor get gebruik van persoonsgegevens.
Tegenwoordig zijn er veel gegevens te vinden op internet. Kijk maar eens op www.wiewaswie.nl; www.allegroningers.nl of www.allefriezen.nl of www.genealogieonline.nl. En natuurlijk zijn er ook tal van computerprogramma’s Ik gebruik een gebruiksvriendelijk Nederlandtalig programma PRO-GEN.
Terug naar de vraag waarom het zo leuk is een familiestamboom te maken. Veelal weet je nog wel wie je vader en grootvader zijn of waren. Moeilijker wordt het als je nog verder terug wilt gaan. Als je dat wilt, begint de sport pas echt. En dan begint ook de verslaving. Je wilt steeds meer weten. En zoals eerder gezegd, je wilt ook graag weten wat ze deden en hoe en wat de samenleving van toen was.
En zo kan het gebeuren dat ik al meer dan 20 jaar bezig ben met deze hobby. Het heeft veel verassende dingen opgeleverd, waar ik
natuurlijk niet uitgebreid op in ga. Maar leuk is te vertellen dat mijn grootvader 43 huizen heeft gebouwd in onze regio. En leuk is het ook te
vertellen dat mijn overgrootvader molenaar was en 179 gulden per jaar verdiende. En dat mijn betovergrootouders uit het Friese afkomstig waren, uit Oenkerk. In de vrouwelijke lijn kom ik molenbouwers tegen en timmerlieden. Opvallend is ook dat mensen zo rond mei dagloner werden bij een boer. Dan was de oogst in de maak en er was dus werk aan de winkel. Het dopen vond meestal plaats onder de ‘klokslag’ van een kerk. In mijn familie, in Leek en Zevenhuizen werden kinderen gedoopt in Midwolde. ‘Klokslag’ noemde men het rechtsgebied van een stad of dorp in de noordoostelijke provincies.
Je leest ook van het Kollumer Oproer. Dat was een oproer in Kollum en omstreken tegen het patriottistische bewind in de Franse tijd, waarin familieleden werden opgepakt. Het rechthuis in Kollum was op 3 en 4 februari 1797 het toneel van het zogenaamde Kollumer
oproer, veroorzaakt door een verzet tegen de dienstplicht en burgerbewapening. En je komt ook de verhalen tegen van Eije Wijkstra uit Doezum, die 4 politieagenten doodschoot, heel luguber……………………
In een rechte, mannelijke lijn naar mijn voorouders loopt het spoor dood. Dat komt omdat niet alle geboorten en overlijdens zijn opgeschreven in kerkboeken. Of dat de boeken er niet meer zijn of zijn verbrand. Soms moet je dan in de vrouwelijke lijn verder zoeken. En zo kom ik in de buurt van 1500 uit bij ene Ritske Wycherts, boer. Wilt u meer weten over hoe je een stamboom kunt maken en hoe je die kunt opschrijven. Hoe je die in tabellen, grafieken of schema’s wilt publiceren, Mail me gerust
